خصوصيات يک کودک کمرو
همچنين رفتار اين گونه کودکان معمولاً از الگويي با چند ويژگي اصلي پيروي مي کند. نخستين خصوصيت آن ها، اين است که اغلب تلاش مي کنند تا محيط و دامنه تعامل هاي اجتماعي خود را به تعداد معدودي از افراد محدود کنند آن هم صرفاً اشخاصي که به خوبي شناخته شده هستند، به عنوان مثال، والدين، مادر بزرگ يا يک هم بازي.
۱ - تمايلي براي برقراري ارتباط با ديگر افراد ندارند: نکته ديگري که در رفتار اين کودکان مشهود است تمايل نداشتن به برقراري تعامل، در موقعيت هاي ناآشنايي است که احتمالاً امکان پيش بيني رفتار ديگران به راحتي وجود ندارد؛ به همين دليل شايد تا زماني که در محيطي آشنا قرار دارند معمولاً ناراحتي خاصي بروز ندهند؛ هر چند که گاه در موارد شديد، همين محيط ها نيز برايشان آزار دهنده است.
با اين حال، هر نوع عدم تمايل به ارتباط را نمي توان به خجالتي بودن کودک نسبت داد اما زماني که کودک از ارتباط با ديگران بيمناک باشد آن گاه بايد به عنوان يک مشکل ويژه به آن نگاه شود و حتي در صورت شدت اين امر، بايد به يک روان شناس يا روان پزشک مراجعه شود.
۲ - درون گرا هستند و زود عصباني مي شوند: يکي از عمده ترين مشکلات اين کودکان بلد نبودن مهارت هايي است که براي زندگي اجتماعي بدان نياز دارند، اين نقص باعث مي شود تا کودکان خجالتي، در خود احساس ناامني و بي کفايتي کنند و سبک رفتاري درون گراتري را نسبت به ديگران انتخاب کنند اما گاه نيز به همين دليل تحريک پذير و خيلي زود عصباني مي شوند يا ناراحتي خود را به صورت بهانه گيري بروز مي دهند. در واقع همين امر است که در سنين بالا زمينه ساز پديد آمدن مشکلات متعددي براي فرد مي شود. والدين نيز معمولاً از اين خصوصيت فرزند خود رنج مي برند و نگران اين هستند که کودک شان با چنين ويژگي چه آينده اي در پيش دارد.
۳ - سکوت اختيار مي کنند و فرار را بر قرار ترجيح مي دهند: اضطراب نيز در رفتار اين کودکان مشهود است. تصور قرار گرفتن در محيط هاي ناآشنا يا مواجهه با افرادي که آن ها را مورد ارزيابي قرار دهند باعث مي شود که گاه حتي با وجود دارا بودن توانمندي هاي لازم، آن را ابراز نکرده، در نتيجه امکان پيشرفت يا رفع مشکل را از خود سلب کنند.
مثلاً ممکن است در کلاس درس پاسخ سوالي را بدانند اما به علت کمرويي آن را بيان نکنند. در واقع با آن که به شدت دچار چالش مي شوند نمي توانند براي مطالبه حق خود اقدامي کنند. اين رفتار يک دور باطل ميان سکوت، احساس ناتواني از برقراري رابطه، به تعويق انداختن کارها و در نتيجه احساس کسالت، زود رنجي و در نهايت فرار از موقعيت رقابت برانگيز را در پي دارد.
درمان کمرويي کودکان
اگر در رفتار کودک شما چند ويژگي از موارد گفته شده به دفعات ديده مي شود، مي توانيد با استفاده از راهکارهايي که در ادامه بيان مي شود به او در رفع خجالت و کمرويي کمک کنيد.
* به کودک فرصت اظهارنظر بدهيد: هر قدر هم که کودک کم سن و سال باشد تلاش کنيد فرصت اظهار نظر در تصميمات خانواده را برايش فراهم آوريد. البته بهتر است براي مديريت بهتر خواسته هاي کودک در سنين پايين تر از او بخواهيد خواسته اش را از بين چند گزينه انتخاب کند.
* تعاملات اجتماعي کودک را افزايش دهيد: با اين کار کودک مي تواند توانايي هاي خود را محک بزند. البته بهتر است موقعيت هايي انتخاب شود که کودک بتواند در آن ها با تجربه هاي موفق رو به رو شود نه آن که شکست بخورد. شرکت در کلاس هاي ورزشي و تفريحي نيز از جمله اين موارد محسوب مي شود. البته براي شروع مکان هايي را انتخاب کنيد که کودکان ديگر رفتار خصمانه اي نداشته باشند.
* مهارت هاي برقراري ارتباط را به کودک آموزش دهيد: در قالب بازي يا گفت و گو و حتي گفتن داستان، مهارت هاي برقراري ارتباط را با کودک تمرين کنيد، سپس هر پيشرفت هر چند جزئي را با ابراز هيجان، نوازش و تهيه پاداش مورد تشويق قرار دهيد. پرورش هر کودکي به صرف حوصله و وقت والدين نياز دارد. بنابراين به رفتارهاي او حقيقتاً با دقت نظر توجه کنيد.
* کودک را با محيط هاي مختلف آشنا کنيد: موقعيت هاي جديد را به نحوي قابل پيش بيني سازيد تا آمادگي مواجهه با آن از قبل براي کودک فراهم شود مثلاً پيش از شروع يک کلاس او را به آن جا ببريد و شرايط را برايش تشريح کنيد يا به صورت بازي موقعيت هايي را که احتمالاً با آن برخورد خواهد کرد تمرين کنيد.
* مسئوليت بدهيد اما مقايسه نکنيد: براي کودک شرايطي فراهم آوريد که بتواند مسئوليت هايي را بپذيرد. سعي کنيد انجام کارهايي را از کودک درخواست کنيد که مي دانيد از عهده آن ها بر مي آيد اما موفقيت و شکست او را با ديگر کودکان مقايسه نکنيد. بلکه به پيشرفت او در قياس با رفتارهاي قبلي خودش اهميت دهيد.
* حوصله به خرج دهيد و از مشاور راهنمايي بگيريد: در هر حال تاکيد مي شود که اين رفتار در طول زمان به وجود آمده است پس بايد انتظار داشته باشيد که با گذشت زمان و تلاش شما بهبود يابد اما چنانچه مشکل کودک بسيار شديد است و حضور او در اجتماع را با اختلال همراه مي کند بررسي همه جانبه موضوع از سوي يک روان شناس موثر خواهد بود.
