مشاور

کسانی که تمایل به برخورداری از فرزندان صالح و شایسته دارند و می‌خواهند اولاد آنها نور چشم دنیا و آخرت و موجب سرافرازی شوند، قبل از هر چیز و علاوه بر تزکیه باطنی خود، باید در انتخاب همسر دقت کنند؛ زیرا همسر ناصالح، آلوده و گناهکار، بعید است بتواند فرزند صالح و نیکوکار پدید آورد.

پیامبراکرم (صلی الله علیه وآله) بارها به مسلمین سفارش می فرمودند که در امر ازدواج، دقّت کنید و فقط به دنبال اموری مثل ثروت و زیبایى ظاهری نباشید و در انتخاب همسر، نجابت خانوادگى را در نظر بگیرید. آن حضرت در روایتی می‌فرمایند:

«إِیَّاکُمْ وَ خَضْرَاءَ الدِّمَنِ قِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ مَا خَضْرَاءُ الدِّمَنِ قَالَ الْمَرْأَةُ الْحَسْنَاءُ فِى مَنْبِتِ السَّوْء»[الکافى، ج 5، ص 332]

بپرهیزید از گیاهان سبز و خرّمى که در لجن‏زار پرورش یافته است. گفته شد: یا رسول اللَّه مقصود از این سخن چیست؟ فرمودند: مراد، زن زیبا و خوب‏رویى است که در خانواده بد و محیط فاسد پرورش یافته باشد.

رسول خدا (صلی الله علیه وآله) به صورت مکرّر سفارش می فرمودند که در ازدواج و در انتخاب همسر، اخلاق و دین طرف مقابل را بررسی کنید. اگر شخصى که اخلاق او پسندیده است و تقیّد به دیانت دارد، از دختر شما خواستگارى کرد، به او دختر دهید:

«إِذَا جَاءَکُمْ مَنْ تَرْضَوْنَ خُلُقَهُ وَ دِینَهُ فَزَوِّجُوهُ إِلَّا تَفْعَلُوهُ تَکُنْ فِتْنَة فِى الْأَرْضِ وَ فَسادٌ کَبِیر»[الکافى، ج 5، ص 347]

همچنین اگر به خواستگاری دختری رفتید که دین و اخلاق او مطلوب و مورد پسند است، او را به همسری برگزینید و چنانچه از این قاعده سرپیچی کنید و فقط در پی ظواهر، مادیّات، شهرت و ثروت باشید، فتنه و فساد بزرگ در خانواده و در جامعه انسانى به بار خواهد آمد.

پیروی از این دستور راهگشای پیامبر گرامی، مقدمه مهمّی برای برخورداری از فرزندان صالح و نیکوکار است؛ زیرا وقتی پدر و مادر، دین و اخلاق داشته باشند، فرزند آنان نیز دیانت و خلقیّات آنها را به ارث می‌برد و با تربیت صحیح والدین، مۆمن و خوش اخلاق خواهد شد و اگر جامعه اسلامی به صورت یکپارچه به این دستور عمل کنند، طولی نمی‌کشد که شاهد گسترش اخلاق اسلامی در جامعه خواهیم بود و مفاسد اجتماعی و اخلاقی از جامعه زدوده خواهد شد.

خانم‌ها باید توجه داشته باشند که غیبت، تهمت، دروغ، شایعه، نگاه‌آلوده، فکر شهوت‌انگیز و تمایل نفسانی و شیطانی به مرد نامحرم، در زمان بارداری، روی بچه آن‌ها اثر منفی می‌گذارد، همچنان که نماز شب، صداقت، خیرخواهی و ارتباط عاطفی با خدا، چه از جانب مرد و چه از سوی زن، بر تربیت اخلاقی فرزند آن‌ها اثر مثبت و مفید دارد
معیارهای نادرست انتخاب همسر و نتایج زیان‌بار آن
متأسفانه وضع ازدواج در جامعه ی امروزی به جایگاه بدی تنزّل یافته است؛ به گونه‌ای که بسیاری از افراد، وقتی به خواستگاری می‌روند، قبل از هر چیز، به در و دیوار خانه عروس و فرش‌ها و تزئینات خانه نگاه می‌کنند و اگر جلوه و تجمّل مورد نظر آنها را نداشت، آن‌ نمی‌گیرند؛ امّا آیا از دیانت دختر یا میزان گذشت و ایثار و فداکاری او سۆال می‌کنند؟ آیا می‌پرسند که این دختر نماز می‌خواند یا نه؟

همچنین هنگامی که برای دختر خواستگار می‌آید، اولین پرسش این است که داماد خانه دارد یا نه؟! کار او چیست و میزان در آمد او چقدر است؟! ماشین دارد یا نه؟! امّا آیا از نماز یا ارتباط او با روحانیّت و مجالس مذهبی یا از اخلاق او سۆال می‌شود؟

ظاهراً سۆال راجع به دین و اخلاق در مجالس خواستگاری، خرافی و قدیمی تلقی می‌شود و سۆال در خصوص مادیّات و تجمّلات و تشریفات، اساسی و مدرن قلمداد می‌گردد. یعنی جای معروف و منکر عوض شده است و بسیاری از افراد، حتی قشر متدیّن نیز به جای امر به معروف و نهی از منکر، از همین روش‌های غلط و مخرّب پیروی می‌کنند.

پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) با پیش بینی فرارسیدن چنین زمانی: زمانی بیاید که مردم امر به معروف و نهی از منکر را ترک می‌کنند. اصحاب با تعجّب از آن حضرت پرسیدند: مگر می‌شود مسلمانان چنین وضعی پیدا کنند؟ آن حضرت فرمودند: بله و بدتر از آن واقع می‌شود، زمانی که: مردم را به گناه امر می‌کنند و از نیکی‌ها نهى می‌نمایند! یاران حضرت عرض کردند: یا رسول اللَّه آیا امکان دارد چنین وضعى پیش آید؟! پیامبر فرمودند: بله و باز هم بدتر از آن، این که: نیکی‌ها، در نظر مردم، گناه و منکر و منکرات و گناهان، نیک و پسندیده باشد!! یعنی منکر، معروف و معروف، منکر شود. [بحارالأنوار، ج 52، ص 181]

متأسفانه جامعه فعلی، دستورات روح‌بخش قرآن و عترت را در روش زندگی فراموش کرده و مثلاً بسیاری از مردم در ازدواج، به جای عمل به دستور پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) و به جای دقّت در دین و اخلاق، برای انتخاب همسر، صرفاً بر مادیّات و میزان درآمد و ثروت و مقدار جهیزیه و مهریه تأکید دارند. در حالی که قرآن کریم می‌فرماید: اگر جداً متّقی شدید،‌، مشکلات مالی و رزق و روزی و سایر مسایل زندگی را از راهی که گمان ندارید، اصلاح می‌کند: «وَ مَن یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا وَ یَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لَایَحتَسب»[طلاق / 3-2].

امّا اگر کسی متّقی نباشد، گرچه از نظر ظواهر و از حیث قدرت، ثروت و شهرت، از رتبه اجتماعی خوبی برخوردار باشد، زندگی او و مرتبه اجتماعی او در اثر بی‌تقوایی، بی‌برکت می‌شود و زندگی او در آتش نزاع و اختلاف می‌سوزد.

پیروی از این دستور راهگشای پیامبر گرامی، مقدمه مهمّی برای برخورداری از فرزندان صالح و نیکوکار است؛ زیرا وقتی پدر و مادر، دین و اخلاق داشته باشند، فرزند آنان نیز دیانت و خلقیّات آنها را به ارث می‌برد و با تربیت صحیح والدین، مۆمن و خوش اخلاق خواهد شد و اگر جامعه اسلامی به صورت یکپارچه به این دستور عمل کنند، طولی نمی‌کشد که شاهد گسترش اخلاق اسلامی در جامعه خواهیم بود و مفاسد اجتماعی و اخلاقی از جامعه زدوده خواهد شد
ضرورت اهمیّت به طهارت روحی فرزند
اسلام، همان‌طور که برای زیبایی ظاهری و جسمی فرزندان دستوراتی دارد، برای طهارت روحی و زیبایی درونی فرزندان هم دستورات مخصوصی دارد، اما کمتر کسی به این دستورات مهم، توجه و عمل می‌کند. اگر خانم‌ها همان‌طور که مثلاً در زمان بارداری به خوردن سیب می‌پردازند تا فرزند آنها زیبا شود، به تزکیه و تهذیب فرزند خود هم اهمیت می‌دادند و از خوردن مال حرام و شبهه‌ناک پرهیز می‌کردند یا از دیدن مناظر تحریک‌آمیز و شهوت‌انگیز در جامعه یا در تلویزیون و ماهواره اجتناب می‌کردند، اکنون جامعه ما فرزندان سالم‌تر و صالح‌تری داشت.

خانم‌ها باید توجه داشته باشند که غیبت، تهمت، دروغ، شایعه، نگاه‌آلوده، فکر شهوت‌انگیز و تمایل نفسانی و شیطانی به مرد نامحرم، در زمان بارداری، روی بچه آن‌ها اثر منفی می‌گذارد، همچنان که نماز شب، صداقت، خیرخواهی و ارتباط عاطفی با خدا، چه از جانب مرد و چه از سوی زن، بر تربیت اخلاقی فرزند آن‌ها اثر مثبت و مفید دارد.

چرا در زمان فعلی، بسیاری از فرزندان، حتی فرزندان افراد متدیّن و مقدّس، حال عبادت و نماز و نشاط رفتن به مسجد و شرکت در جلسات مذهبی ندارند؟ پاسخ این سوال را باید در رفتار والدین آن‌ها در زمان انعقاد نطفه، زمان بارداری و زمان تربیت فرزند جستجو کرد.

گاهی رفتار ناپسند پدر و مادر و مقیّد نبودن آن‌ها به ظواهر شرع یا عملکرد اشتباه و خودسرانه والدین در امور دینی و مذهبی، فرزند آنان را از دین و دیانت بیزار می‌کند و این خطر بزرگی برای آن فرزند و برای آینده اجتماع محسوب می‌شود.

منبع: بیانات آیت الله مظاهری